De beslissing om met de hulp van een donor een kind te willen krijgen, heeft niet alleen een emotionele en praktische kant, maar ook een juridische kant.

Een spermadonor is een man die sperma beschikbaar stelt voor kunstmatige inseminatie (ongeacht of je dit via een kliniek doet of thuis) zodat een vrouw zwanger kan worden en een kind kan verzorgen en opvoeden.

Een eiceldonor is een vrouw die haar eicellen beschikbaar stelt (na hormoonstimulatie laat oogsten middels een eicelpunctie), zodat een andere vrouw zwanger kan worden en een kind kan verzorgen en opvoeden.

De sperma- of eiceldonor is geen juridisch ouder.

Verschillende soorten donoren

Er zijn drie soorten donoren.

• Identificeerbare donor (ook wel B-donor of kliniekdonor) -
  Een voor de moeder onbekende maar geregistreerde donor via een Nederlandse vruchtbaarheidskliniek. Op grond van de Wet doorgegevens kunstmatige inseminatie, worden de persoonsidentificerende gegevens van de donor worden geregistreerd door de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting, zodat een kind altijd kan achterhalen van wie hij of zij afstamt.
  
  Vanaf 12 jaar kan het donorkind een aantal basisgegevens opvragen, zoals uiterlijk, beroep, burgerlijke staat en gezinssamenstelling en karaktertrekken die de donor heeft opgegeven toen die doneerde. Deze gegevens zijn dus wel tenminste 12 jaar oud.
  Vanaf 16 jaar kan het kind de naam, geboortedatum, adres en woonplaats opvragen.
  
  
• Bekende donor (ook wel C-donor of contactdonor)
  De donor met een gezicht voor het kind. De bekende donor kan contact of omgang hebben met het kind en kan op verschillende manieren betrokken zijn bij het gezin en een (hele) kleine of grote rol hebben.
  
  Het is belangrijk dat de moeder(s) en de donor vooraf met elkaar in gesprek gaan over het donortraject (zoals de gang van zaken rond de verwekking), maar ook over de rol die de donor zal gaan spelen in het leven van het kind en over de rechten en verplichtingen van de donor. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een donorovereenkomst. Geadviseerd wordt om je bij het opstellen van deze overeenkomst te laten begeleiden door een gespecialiseerde advocaat of notaris. Deze advocaat of notaris kan de juridische consequenties van afspraken uitleggen. 
  
  Als er later onduidelijkheid (een geschil) ontstaat, geeft de donorovereenkomst goed weer wat de uitgangssituatie en de intentie was. Tevens is de overeenkomst een bewijs van de kunstmatige inseminatie, op grond waarvan vaststaat dat de man een donor en geen verwekker is.
  
  
• Anonieme donor (ook wel A-donor of niet-identificeerbare donor)
  Sinds 2004 is het in Nederland niet meer toegestaan om gebruik te maken van anonieme donoren, omdat kinderen recht hebben om te weten van wie ze afstammen. Het is voor Nederlandse klinieken dus verboden om gebruik te maken van sperma van onbekende donoren.

Maximaal 12 gezinnen

Een donor mag in Nederland worden ingezet voor maximaal 12 gezinnen. Een donor kan er ook voor kiezen om minder dan 12 gezinnen te willen helpen. Meer mag niet.

Landelijk Informatiepunt donorconceptie

Op donorconceptie.nl vindt u betrouwbare informatie en ervaringsverhalen over gezinsvorming met hulp van een spermadonor of eiceldonor. Donorconceptie.nl richt zich op donorkinderen, (wens)ouders en (aspirant) donoren, en anderen die persoonlijk of beroepsmatig te maken hebben met donorconceptie. Het morele recht van kinderen om hun ontstaansgeschiedenis en afstammingsinformatie te kennen, en de ruimte en vrijheid voor kinderen om familierelaties zelf te kleuren en vorm te geven, vormen daarbij het uitgangspunt. 

Donorconceptie.nl is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties die betrokken zijn bij donorconceptie.